Ana Sayfa
EDEBİYAT

DUNE: BENE GESSERİTLER VE ÖJENİK

DUNE: BENE GESSERİTLER VE ÖJENİK




Bir başlangıç, dengelerin doğruluğuna en büyük özenin gösterilmesi gereken zamandır. Bunu her Bene Gesserit rahibesi bilir. Bu yüzden, Bene Gesseritleri araştırırken ilkin öjeninin ne olduğunu göz önünde bulundurmaya özen gösterin. Özellikle de Bene Gesseritlerin öjeniyle ne amaçladıklarını göz önünde bulundurun: Kuisatz Haderah. Onlarca, yüzlerce yıldır doğacak çocuklara karar vermiş olmaları sizi yanıltmasın. Mutlak dengeyi ve barışı sağlayacak olan, Kuisatz Haderah adıyla bilinen erkek çocuğu, onların mutlak amacıdır. 

Bilim tarihinin karanlık sayfalarında kendine yer edinmiş olan öjeni; tam da Dune serisine, tam da bu serinin en karanlık topluluklarından biri olan Bene Gesseritlere yakışır şekilde. Frank Herbert'ın Bene Gesseritlerin üreme programını oluştururken etkilendiği olaya, öjeniye bakacak, sonrasında ise Bene Gesseritlerin amaçlarından birine ışık tutmuş olacağız. Bu kısa yazının amacı, okurların kafasındaki Bene Gesseritleri daha net, daha anlaşılır bir yere koymaktır. 


Öjeni Nedir, Neyi Amaçlar?




İnsan genlerini düzeltmek, geliştirmek, mükemmelleştirmek amacıyla yapılan etkinliklere öjeni denir. Öjeni; üstün, mükemmel toplumu yaratmayı amaçlar. Sakat, engelli bireyler kısırlaştırılır; sağlıklı, güçlü bireylerin üremesine izin verilirse nesiller boyunca sağlıklı, kusursuz insanlar doğacak ve bir süre sonra mükemmel toplum meydana gelmiş olacaktır, düşüncesi görülür. 

Nazi Almanya'sı da bu düşüncenin en büyük, en gelişmiş örneğidir. Üstün Alman ırkını yaratmaya çalışmalarının yanı sıra daha da ileri giderek engelli, hastalıklı, eşcinsel; kısacası kusurlu gördükleri tüm bireyleri tespit edip onları öldürmüşlerdir. Bundaki amaç süreci hızlandırmaktır. Birkaç nesil beklemek ve olayları biraz da olsun riske atmak, bazı kusurlu bireylerin hâlâ ortalıkta olmasına ve hatta üremesine izin vermek olacak şey değildir elbette. Onlar da tamamen emin olabilmek için sıkı bir denetim altında işleri yürütmüş ve amaçlarına hemen ulaşabilmek adına ileri giderek bir katliam yapmışlardır. Bahsettiğim son "kusurlu birey ayıklama" kısmının konuyla ne alakası olduğuna da değineceğim. 


Kuisatz Haderah




Aynı anda birden fazla yerde bulunabilen kişidir, Kuisatz Haderah. Evrendeki mutlak barışı ve mutlak dengeyi sağlayacaktır, denir. 

Bu kişinin meydana gelmesi için bir üreme programı var, ondan bahsedeyim.

Leydi Jessica bir Bene Gesserit rahibesidir ve Bene Gesseritler doğuracakları bebeğin cinsiyetini önceden belirleyebilir. Bene Gesserit rahibelerinin programına göre Jessica, Dük Leto'dan bir kız çocuğu doğurmalıydı. Ona bunu emretmişlerdi. Böylece doğacak olan kız çocuğu, Baron Vladimir Harkonnen'ın yeğeni Feyd Rautha ile evlenecek ve onların birleşiminden Kuisatz Haderah doğacaktı. Leydi Jessica ise buna karşı gelmiştir ve onun ile Dük Leto Atreides'in birleşiminden Paul Atreides doğmuştur. Programda pürüz çıkmış oldu, ama bu Paul'ün Kuisatz Haderah olmadığı anlamına mı geliyor? Bene Gesserit programı dışında doğan bir erkek çocuğunun Kuisatz Haderah olması mümkün değil midir?

Rahibe Ana'nın, Paul henüz Caladan'da yaşarken onu ziyarete geldiğinde belli bir amacı vardı. Paul'ü test etmek. Paul'e, onun insan mı yoksa hayvan mı olduğunu görmek istediğini söylemişti. Hayvan olan biri Kuisatz Haderah olamazdı, testin amacı da Paul'ün Kuisatz Haderah olup olmadığını anlayabilmekti. Az önce bahsettiğim "kusurlu birey ayıklama" konusuna gelelim. Rahibe Ana, öjeni tarihinde de görüldüğü gibi ayıklama yapıyor. Hayvan olarak nitelendirdiklerini, yani kusurlu gördüklerini -anında etki eden zehri bulunan iğnesi Gom Jabbar ile- öldürüyor. Onlardan doğacak çocukların da işe yaramaz olacaklarını öngörüyor, kısırlaştırma gibi bir işlem yerine direkt eleme yoluna başvurduğunu görüyoruz. Belki daha farklı yöntemleri de vardır, bunlar hakkında pek bir bilgimiz yok maalesef.


Frank Herbert 10 yıldan uzun bir süre boyunca, yazacağı Dune eseri için bilgi toplamış, hazırlık yapmıştır. Durum böyleyken Bene Gesseritler gibi zekice yazılmış bir topluluk kim bilir ne kadar zamanda tamamlanmıştır. Bene Gesseritler hakkında konuşulacak birçok başlık var, ben de bu yazıda onların birinden kısaca, basit ve anlaşılır şekilde bahsettim. 

Hepimiz kendi hayatlarımızın seçilmiş kişisiyiz. Her şeyden önce kendi yaşamınıza mutlak barış ve mutlak denge getirmeniz dileğiyle...